سرطان کیسه صفرا
کیسه صفرا در قسمت پایین کبد واقع شده و جزء جدایی ناپذیر سیستم گوارش است. عملکرد آن حفظ و تنظیم مایع صفرا، ماده زرد رنگی است که توسط کبد تولید می شود و از طریق مجاری صفراوی به کیسه صفرا منتقل می شود. این مایع توسط سیستم گوارش برای تجزیه چربی ها در روده کوچک استفاده می شود. سرطان کیسه صفرا، مانند بسیاری از سرطان های دیگر، به دلیل تکثیر سلولی کنترل نشده ایجاد می شود.
این بیماری نسبتا غیر معمول است. انواع سرطان کیسه صفرا بر اساس سلول های درگیر طبقه بندی می شوند. آدنوکارسینوما، ناشی از غدد که سطح داخلی کیسه صفرا را پوشانده اند، شایع ترین نوع سرطان کیسه صفرا است. کارسینوم سلول سنگفرشی، آدنوکارسینوم پاپیلاری، سارکوم، لنفوم و آدنوسکواموس از دیگر انواع سرطان کیسه صفرا هستند.
عوامل افزایش دهندهی خطر ابتلا به سرطان کیسه صفرا
- افزایش سن
با افزایش سن سیستم مقاومت بدن کمتر می شود و بدن برای ابتلا به بیماری ها نسبت به گذشته مستعدتر می شود.
- جنسیت
متاسفانه این بیماری در بانوان نسبت به آقایان بیشتر بروز پیدا می کند.
- دیگر بیماری های مربوط به کیسه صفرا
از بیماری هایی که ممکن است برای کیسه صفرا اتفاق بیفتد و آن را به سوی سرطانی شدن بکشاند، می توان به عفونت، پلیپ، سنگ کیسه صفرا و التهاب مزمن کیسه صفرا اشاره کرد.
- اضافه وزن
اضافه وزن یا چاقی یکی از عوامل فزاینده خطر ابتلا به سرطان کیسه صفرا می باشد.
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی
با توجه به پژوهش‌های انجام شده می توان گفت که قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی صنعتی خصوصا مواد مورد استفاده در صنایع نساجی و لاستیک سازی، موحب افزایش احتمال ابتلا به سرطان کیسه صفرا می شود.
علائم ابتلا به سرطان کیسه صفرا
علائم فوق الذکر به طور بالقوه می توانند تهدیدی برای سلامتی جسمی افراد باشد که می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
- احساس خستگی و خمودی
- زردی پوست و سفیدی چشم
- درد در شکم و اطراف شکم
- تب
- از دست دادن اشتها و کاهش وزن
- حالت تهوع
- خارش پوست
- تیره شدن ادرار و مدفوع کمرنگ تر از حد معمول
- نفخ
روش های تشخیص سرطان کیسه صفرا
تعداد زیادی از معاینات تشخیصی در شناسایی سرطان کیسه صفرا استفاده می شود. توجه به این نکته مهم است که همه آزمایشات ذکر شده در اینجا برای همه افراد قابل استفاده نیستند؛ بلکه پزشک معالج بر اساس نوع سرطان و تظاهرات بیمار تعیین خواهد کرد که کدام معاینات لازم است.
- آزمایش خون
از طریق انجام یک آزمایش خون، پزشک می تواند به طور موثر وضعیت عملکرد کبد را ارزیابی کند و هر گونه غلظت غیر طبیعی بیلی روبین و سایر ترکیبات مرتبط را شناسایی کند. بیلیروبین یک مولکول آلی است که در بین افراد مبتلا به سرطان کیسه صفرا به دلیل انسداد مجرای صفراوی توسط تومور سرطانی غلظت بالایی را در خون نشان می دهد.
- سی تی اسکن یا CAT اسکن
توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن با استفاده از اشعه ایکس برای گرفتن تصاویر از ساختارهای داخلی بدن از دیدگاه های مختلف، و در نتیجه، تشخیص هر گونه ناهنجاری یا بدخیمی است. سی تی اسکن امکان اندازه گیری ابعاد تومور را فراهم می کند. گاهی اوقات، یک ماده حاجب برای افزایش وضوح تصویر تجویز می شود که می تواند از طریق تزریق به ورید بیمار یا از طریق مصرف خوراکی به صورت قرص یا مایع تحویل داده شود.
- MRI
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) یک روش رادیولوژیک است که شامل استفاده از مغناطیس، امواج رادیویی و فناوری رایانه برای تولید تصاویر با وضوح بالا از اندام های داخلی بدن است. این تکنیک تصویربرداری با دقت و وضوح استثنایی آن مشخص می شود و آن را قادر می سازد تا حتی کوچکترین تغییرات در ساختارهای بدن را به دقت شناسایی کند.
- سونوگرافی
سونوگرافی از امواج صوتی جهت ایجاد تصویری از اندام های داخلی استفاده می کند.
- لاپاراسکوپی
با استفاده از برش های کوچک، یک میله باریک با یک دوربین در انتهای ان به شکم وارد می شود. این تکنیک به عنوان یک مکانیسم عمل می کند که جراح را قادر میسازد به بررسی بصری تومور و تعیین وضعیت کیسه صفرا بپردازد.
- بیوپسی
بیوپسی مربوط به استخراج مقدار اندکی از بافت برای تجزیه و تحلیل در آزمایشگاه از طریق روش های میکروسکوپی است. روش های مختلفی برای به دست آوردن نمونه ها وجود دارد، از جمله تکنیک های جراحی، لاپاروسکوپی یا آندوسکوپی.
- آندوسکوپی ERCP
ترکیبی از اندوسکوپی و رادیولوژی است که در درمان و تشخیص بسیاری از بیماریهای پانکراس ،مجاری صفراوی ،کیسه صفرا و کبد کاربرد دارد. در این روش لوله انعطاف پذیر و باریک مجهز به دوربین از طریق حفره دهان جهت انجام اقدامات لازم تشخیصی و درمانی به داخل بدن فرستاده می شود.
مراحل پیشرفت سرطان کیسه صفرا
پیشرفت سرطان کیسه صفرا را می توان به چهار مرحله مجزا طبقه بندی کرد که هر یک از آنها شرح داده خواهد شد.
- در مرحله اولیه، سلول های سرطانی به لایه های داخلی کیسه صفرا محدود می شوند و هیچ نشانه ای از پیشرفت را نشان نمی دهند.
- مرحله دوم با مهاجرت این سلول ها به لایه های بیرونی مشخص می شود، جایی که آنها شروع به تکثیر می کنند.
- در مرحله سوم، بدخیمی که در مرحله قبل شروع شده بود، همچنان گسترش می یابد و به مناطق مجاور مانند کبد و روده کوچک گسترش می یابد.
- مرحله چهارم و نهایی به شرح زیر است: کیسه صفرا مبتلا به تومورهای قابل توجهی است که به مناطق مجاور و اندام های مختلف دیگر در سراسر بدن متاستاز شده اند.
روش های درمان سرطان کیسه صفرا
روش های درمان برای کارسینوم کیسه صفرا بسته به شرایط فیزیکی و سلامت کلی بیماران ونوع و درجه سرطان متفاوت است. استراتژی های انجام شده برای بهبود بدخیمی کیسه صفرا شامل مداخلات زیر است:
- پرتو درمانی
پرتودرمانی رویکردی است که شامل استفاده از ذرات یا امواج پرانرژی از جمله اشعه ایکس، اشعه گاما و پرتوهای الکترونی یا شکل خاصی از انرژی برای مهار رشد و تقسیم سلولهای سرطانی است. همانطور که این پرتوها از مواد عبور می کنند، یونیزه می شوند و یون های مثبت و منفی تولید می کنند و در نهایت باعث می شوند سلول ها به تدریج منقبض و ناپدید شوند. هدف اصلی پرتودرمانی از بین بردن سلولهای سرطانی است و در عین حال کمترین آسیب را به سلولهای سالم وارد میکند.
- شیمی درمانی
شیمی درمانی یک رویکرد درمانی است که برای درمان سرطان استفاده می شود، به موجب آن از عوامل دارویی برای جلوگیری از تکثیر سلول های بدخیم با از بین بردن یا جلوگیری از تقسیم و تکثیر آنها استفاده می شود. نحوه تجویز دارو توسط پزشک تعیین می شود، که ممکن است مصرف خوراکی یا تزریق را از طریق راه های داخل وریدی یا عضلانی انتخاب کند. شیمی درمانی می تواند به عنوان یک مداخله درمانی مستقل یا در ترکیب با سایر درمان ها استفاده شود.
- جراحی
جراحی موثرترین روش برای درمان سرطان کیسه صفرا است. تصمیم گیری در مورد نوع روش جراحی مورد استفاده بر اساس میزان و سرعت پیشرفت تومور است که توسط پزشک تعیین می شود. در مواردی که سرطان به کیسه صفرا محدود می شود و به بافت های مجاور نفوذ نکرده است، جراح یک کولسیستکتومی را انجام می دهد، که در آن کیسه صفرا بدون هیچ عواقب زیان آور ازبدن بیمار خارج می شود.
قابل توجه است که از بین بردن کیسه صفرا هیچ آسیب یا اختلال خاصی ایجاد نمی کند و افراد می توانند همچنان به یک زندگی عادی ادامه دهند. با این حال، اگر بیماری فراتر از کیسه صفرا پیشرفت کند، تیم جراحی ممکن است نیاز داشته باشد که نه تنها کیسه صفرا بلکه بخشی از بافت کبد و غدد لنفاوی را از بدن بیمار خارج کند.
- بای پس صفراوی
هنگامی که یک تومور مجرای صفراوی را مسدود می کند، مداخله جراحی ممکن است ضروری باشد. در چنین مواردی، پزشک ممکن است تصمیم بگیرد که کیسه صفرا یا مجرای صفراوی را قبل از انسداد برداشته و دوباره آن را به روده کوچک وصل کند تا یک مسیر جدید در اطراف ناحیه انسداد ایجاد کند. این روش به طور معمول برای افراد با وضعیت کلی فیزیکی خوب توصیه می شود.
- درمان هدفمند
هدف اصلی از درمان هدفمند، جلوگیری یا متوقف کردن تکثیر تومورها است. این مهم از طریق هدف قرار دادن عمدی صفات ژنتیکی حاصل می شود که باعث رشد و تقسیم سلولی می شوند.
- ایمونوتراپی
سیستم ایمنی بدن دارای یک آرمامنتاریوم قوی در برابر بیماری ها، عفونت ها و سلول های ناقص است. با توجه به این واقعیت که سلول های نئوپلاستیک سلول های جهش یافته ارگانیسم هستند، آنها همیشه به عنوان مهاجمان خارجی توسط سیستم ایمنی شناخته نمی شوند.
علاوه بر این، سلول های سرطانی دارای استراتژی های متعددی برای غلبه بر کارایی سیستم ایمنی بدن هستند. ایمونوتراپی شامل مجموعه متنوعی از درمان های سرطان است که برای فعال کردن سیستم ایمنی بدن به منظور مبارزه با سلول های سرطانی استفاده می شود.
زندگی پس از درمان
به گفته پزشکان، بخش قابل توجهی از بیماران مبتلا به سرطان کیسه صفرا قادر به دستیابی به بهبودی کامل پس از دریافت درمان هستند، بنابراین آنها را قادر می سازد تا فعالیت های روزمره خود را پس از یک دوره نقاهت از سر بگیرند. بسیار مهم است که هر بیمار که درمان را به پایان رسانده است، تحت معاینات منظم در فواصل سه یا شش ماه قرار گیرد، که توسط پزشک معالج تعیین می شود. یکی از دلایل اصلی برای مشاوره با پزشک پس از درمان، جلوگیری از احتمال هر گونه عوارض احتمالی است که ممکن است بوجود آید.
سخن پایانی
همانطور که روش های مختلف تشخیصی و رویکردهای درمانی مورد بحث را بررسی می کنید، ارزش راهنمایی متخصص را در نظر بگیرید. اگر شما یا یکی از نزدیکانتان هر یک از عوامل خطر یا علائم ذکر شده را شناسایی کردید، وقت آن رسیده است که اقدام کنید.
از خدمات مشاورهای ما در دپارتمان پزشکی دکتر مآدیکو استفاده کنید تا اطلاعات لازم را در مورد آزمایش هایی که برای شما ضروری است و بررسی موثرترین گزینه های درمانی، چه جراحی، چه پرتودرمانی یا درمان هدفمند، کسب کنید.
مشاوره رایگان دریافت کنید
سوالات متداول
- راه های پیشگیری از سرطان کیسه صفرا کدام است؟
عدم استعمال دخانیات، کاهش نوشیدن مشروبات الکلی، داشتن وزن متناسب و جلوگیری از افزایش وزن، توجه به بیماری ها و درمان به موقع عفونت ها، بیماری های التهابی و سنگ کیسه صفرا از عوامل کاهش احتمال ابتلا به سرطان کیسه صفرا می باشند.
- نقش تغذیه در بروز سرطان کیسه صفرا تا چه اندازه است؟
کاهش مصرف غذاهای پرچرب در عدم بروز سرطان کیسه صفرا نقش بسزایی دارد.
- مدت زمان بستری پس از عمل سرطان کیسه صفرا چند روز است؟
بهبودی کامل بیمار بعد از جراحی برداشتن کیسه صفرا، منوط به این موضوع است که آیا عمل با شکاف ناحیه ای انجام شده است، یا اینکه عمل باز انجام شده است.
اکثر افرادی که تحت عمل جراحی ناحیه ای قرار می گیرند می توانند ۲ تا ۳ روز بعد از جراحی، از بیمارستان مرخص شوند. انجام مجدد فعالیتهای عادی روزمره بیمار، حدود ۲ هفته پس از انجام عمل جراحی ناحیه ای است در حالی که بعد از جراحی باز، معمولاً بیمار باید ۵ تا ۷ روز در بیمارستان بستری شود و سیکل بهبودی بیمار نیز طولانی تر است. انجام مجدد فعالیتهای عادی روزمره بیمار، حدود ۶ تا ۸ هفته پس از انجام عمل جراحی باز است.
- مراقبت های پس از انجام عمل سرطان کیسه صفرا شامل چه مواردی است؟
- در روزهای ابتدایی پس از عمل، بیمار مبادرت به پیاده روی و قدم زدن را آغاز می کند که این مساله نقش بسزایی در تسریع روند بهبودی و همچنین در جلوگیری از لخته شدن خون دارد. شایان ذکر است که نباید بیمار را تحت فشار قرار داد. همچنین بیمار باید از بالا و پایین رفتن از پله ها نیز اجتناب کند تا به محل جراحی فشار وارد نشود.
- پس از جراحی بیمار ملزم به رعایت رژیم غذایی خاصی نیست اما بهتر است از مصرف غذاهای چرب خودداری کند و وعده های غذایی سبکتری مصرف کند تا بدن بتواند رکم کم به شرایط جدید عادت کند.
- در روزهای اولیه پس از جراحی، باید محل زخم و بخیه را خشک و تمیز نگه دارید و لازم است که بیمار با توجه به نوع جراحی و زخم، درخصوص استحمام از پزشک خود سوالات لازم را بپرسد.
- همچنین باید از بلند کردن اجسام سنگین خودداری شود.
- در صورتی که شغل بیمار به انجام فعالیت سنگین نیازی ندارد تقریبا ۷ الی ۱۰ روز بعد از جراحی ،امکان بازگشت به کار برای بیمار وجود دارد در غیر این صورت بیمار تا زمان بهبود نسبی به استراحت نیاز دارد.
