سرطان مری چیست؟
مری یک لوله توخالی و عضلانی است که گلو را به معده متصل می کند و غذا را از گلو به معده منتقل می کند. سرطان مری دهمین سرطان شایع در جهان است و زمانی اتفاق می افتد که سلولهای بافت مری سرطانی شده و شروع به تکثیر کنترل نشده کرده و در نهایت تومور ایجاد می کنند.
این بیماری تهاجمی است و در بسیاری از موارد افراد تا زمانی که سرطان گسترش پیدا نکرده متوجه آن نمی شوند. آشنایی با ساختار طبیعی و عملکرد مری برای درک این وضعیت بسیار مهم است. در بزرگسالان، مری تقریباً 10-13 اینچ (25-33 سانتی متر) طول و 0.75 اینچ (2 سانتی متر) عرض در باریک ترین نقطه آن است که در پشت نای و در مقابل ستون فقرات قرار دارد.
اسفنکتر فوقانی مری، یک عضله حلقهای شکل ویژه برای باز کردن مری است و هنگامی که غذا یا مایع بلعیده می شوند، شل می شود تا مواد غذایی و مایعات بلعیده شده از مری عبور می کنند تا به معده برسند. اسفنکتر تحتانی مری ، یکی دیگر از حلقه های عضلانی خاص است و حرکت غذا را از مری به معده تنظیم می کند.
دیواره مری شامل چندین لایه است که داخلی ترین پوشش آن اپیتلیوم نامیده می شود که به طور معمول از سلول های سنگفرشی صاف و نازک تشکیل شده است. بین وعده های غذایی، اسفنکتر پایین مری بسته می شود تا از بازگشت اسید معده و مایعات گوارشی به داخل مری جلوگیری شود.
انواع سرطان مری
سرطان مری دو نوع اساسی دارد:
- سرطان سلول سنگفرشی نوعی سرطان است که از سلولهای باریک و سطحی واقع در پوشش مری ناشی می شود. این بدخیمی خاص به طور معمول در قسمت های فوقانی یا میانی مری ظاهر می شود.
- آدنوکارسینوما، بدخیمیای است که در سلول های غده ای مری آغاز می شود. سلولهایی که مسئول ترشح مواد مخاطی مانند هستند، و معمولا قسمتهای تحتانی مری را تحت تاثیر قرار می دهد.
H2علائم بروز سرطان مری
در شروع سرطان مری، ممکن است علائم قابل تشخیص کمی وجود داشته باشد. با این حال، با گذشت زمان، علائم قابل درمان نیاز به توجه دارند. چنین نشانه هایی شامل موارد زیر است:
- سوزش معده
- درد در گلو یا اختلال در بلع
- مشکل هضم
- گرفتگی صدا یا کلفت شدن صدا
- کاهش وزن ناگهانی
- حالت تهوع و استفراغ
- درد در قفسه سینه
- رفلاکس اسید
- سرفه مزمن
علل و عوامل ایجاد سرطان مری
سرطان مری نوعی بدخیمی است که عوامل خطر مختلفی دارد. این عوامل شامل مصرف بیش از حد الکل، افراط در مصرف تنباکو و محصولات تنباکو، و همچنین ابتلا به بیماری ریفلاکس معده و بیماری مری بارت است که منجر به تغییرات در بافت قسمت تحتانی مری می شود.
علاوه بر این، ویروس HPV، مصرف مداوم مایعات بسیار داغ و روند طبیعی پیری که منجر به کاهش قدرت سلول ها می شود نیز با افزایش خطر ابتلا به سرطان مری همراه است. همچنین می توان به سابقه سرطان سر یا گردن وقرار گرفتن در معرض حلال های شیمیایی از جمله حلال های خشک شوئی اشاره کرد.
روش های تشخیص سرطان مری
پزشک با هدف اطمینان از صحت وجود سرطان مری، ارزیابی کاملی از علائم و سابقه پزشکی بیمار انجام می دهد. علاوه بر این، کارشناسان از طیف وسیعی از اقدامات و آزمایشات تشخیصی تخصصی، برای افزایش دقت در تشخیص استفاده می کنند.
- آزمایش خون
- عکس برداری با اشعه ایکس
هنگامی که یک فرد مبتلا به تومور بدخیم در مری است، ضروری است که مایع باریم بلعیده شود تا اطمینان حاصل شود که تمام سطح مری پوشش داده شده است. هدف از این مصرف باریم در طبیعت سیال آن نهفته است، که به دید تمام سطح مری در طول تصویربرداری اشعه ایکس کمک می کند، بنابراین شناسایی و تشخیص سرطان مری را تسهیل می کند.
- آندوسکوپی
فرد متخصص در این معاینه خاص از آندوسکوپ، یک لوله باریک و انعطاف پذیر استفاده می کند که از طریق حفره دهان و به منظور ارزیابی وضعیت بیماری و میزان درگیر بودن بافت های مجاور به سمت مری هدایت می شود.
- بیوپسی یا نمونه برداری
متخصص یک قطعه کوچک از بافت مری را جهت بررسی وجود سلولهای سرطانی درزیر میکروسکوپ برمی دارد.
- سی تی اسکن
به متخصص کمک می کند تا تشخیص دهد آیا سرطان به قفسه سینه و شکم هم گسترش یافته یا نه
- پت اسکن
در روش مورد استفاده، رادیوداروها، که مواد رادیواکتیو هستند، برای تشخیص تغییرات در فعالیت متابولیک بافت های بدن استفاده می شوند و نحوه عملکرد بدن را نشان می دهد.
- لاپاروسکوپی
لاپاراسکوپی یک روش جراحی است که از لاپاروسکوپ، یک ابزار لوله مانند باریک با نور و دوربین، برای بررسی اندام های واقع در شکم و لگن استفاده می کند. این وسیله معاینه و حذف اندام های داخلی را با استفاده از تعداد محدودی از برش های کوچک تسهیل می کند.
علاوه بر این، در طول فرآیند لاپاروسکوپی، پزشکان قادر به گرفتن نمونه برای روش های بیوپسی هستند. لاپاراسکوپی برای مرحله بندی دقیق سرطان مری استفاده می شود و پزشک را قادر می سازد تا یک دوره درمان را جهت درمان انتخاب نماید.
مراحل مختلف پیشرفت سرطان مری
پیشرفت سرطان مری با استفاده از یک سیستم عددی به مراحل طبقه بندی می شود که از سرطان اولیه در مرحله یک تا سرطان پیشرفته در مرحله چهار متغیر است. این سیستم به تیم پزشکی در انتخاب موثرترین درمان برای بیمار کمک می کند.
- مرحله اول وجود سلول های غیر طبیعی و سرطانی را نشان می دهد.
- مرحله دوم نشان می دهد که سلول های سرطانی به قسمت عضلانی مری گسترش یافته اند و به طور بالقوه باعث آسیب به سلول های مجاور می شوند.
- هنگامی که سلولهای سرطانی به دیواره مری و عضله نفوذ می‌کنند و به‌طور بالقوه به گره‌های لنفاوی و بخش‌های بیرونی اطراف آن آسیب وارد می‌کنند، به عنوان مرحله سه طبقه‌بندی می‌شود.
- در نهایت، خطرناک ترین و گسترده ترین مرحله، که به عنوان متاستاز شناخته می شود سرطان به سایر اندام های بدن و غدد لنفاوی دور از مری هم گسترش یافته و، به عنوان مرحله چهار طبقه بندی می شود.
روش های درمانی سرطان مری
- جراحی
جراحی می تواند به طور مستقل یا در ترکیب با سایر روش های درمانی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده شود. در مواردی که سلول های سرطانی محدود و حداقل هستند یا فقط به خارجی ترین لایه های مری محدود شده اند و متاستاز نشده اند، جراح ممکن است حذف سلول های سرطانی را توصیه کند.
مراحل اولیه سرطان مری را می توان با استفاده از آندوسکوپ که از طریق گلو بیمار و به مری وارد می شود، درمان کرد. علاوه بر این، حذف جزئی مری و غدد لنفاوی اطراف و قسمت فوقانی معده می تواند با استفاده از یک روش جراحی دیگر انجام شود.
- پرتو درمانی
پرتودرمانی می تواند برای ریشه کن کردن بافت سرطانی با استفاده از امواج پرانرژی یا نوع خاصی از انرژی برای جلوگیری از رشد و تقسیم سلول های سرطانی استفاده شود. این روش منجر به انقباض تدریجی سلول و تخریب نهایی می شود.
هدف اصلی پرتودرمانی به حداقل رساندن آسیب به سلول های سالم در حین حذف سلول های سرطانی است، اگرچه ممکن است گاهی اوقات به سلول های سالم مجاور بافت سرطانی آسیب برساند.
- شیمی درمانی
شیمی درمانی یک مداخله دارویی است که از مواد شیمیایی برای ریشه کن کردن سلول های بدخیم استفاده می کند. علاوه بر این، می توان آن را در کنار پرتودرمانی و روش های جراحی استفاده کرد.
- درمان هدفمند
درمان مورد بحث از داروهایی استفاده می کند که به طور اخص اهدافی خاص در بدن را، به ویژه پروتئین هایی که در سلول های سرطانی وجود دارند، هدف قرار میدهند. هدف اصلی این درمان جلوگیری یا متوقف کردن گسترش رشد بدخیم با انجام حمله به ویژگی های ژنتیکی است که به تقسیم و رشد سلول کمک می کند.
- ایمونوتراپی
این رویکرد توانایی سیستم ایمنی بدن را برای مبارزه با سلول های بدخیم تسهیل می کند.
روش های پیشگیرانه ابتلا به سرطان مری
از طریق اجرای اقدامات پیشگیرانه ذیل می توان از ابتلا به سرطان مری جلوگیری کرد:
- عدم استفاده از دخانیات و مشروبات الکلی
- ورزش و پیاده روی
- داشتن وزن متعادل و پرهیز از چاقی
- توجه و درمان رفلاکس معده
- داشتن تغذیه سالم و مصرف میوه و سبزیجات
سخن آخر
سرطان مری نیازمند توجه است. با بروز پیامدهای بالقوه، تشخیص زودهنگام و مشاوره با متخصص بسیار مهم است.دکتر مآدیکو اینجاست تا شما را در هر مرحله راهنمایی کند. سلامت مری خود را کنترل کنید و برای مشاوره با دپارتمان پزشکی دکتر مآدیکو برنامه ریزی کنید.
مشاوره رایگان دریافت کنید.
سوالات متداول
- آیا سرطان مری یک بیماری ارثی است؟
اگر چه بسیاری از سرطانها ژنتیکی هستند و فاکتورهای ارثی در آنها نقش دارند اما موارد اکتسابی و محیطی نیز در آن نقش بسزائی دارند. با این وجود اعضای یک خانواده با کمک آزمایش های ژنتیکی می توانند از لحاظ حامل بودن برای جهش های مشخص وراثتی مورد بررسی قرار گیرند.
- نقش تغذیه در بروز سرطان مری چقدر است؟
تحقیقات حاکی از آن است که غذاهای فرآوری شده از قبیل تنقلات، نوشابه ها، مواد غذایی آماده، گوشت فرآوری شده و نوشیدن بی رویه مشروبات الکلی، احتمال ابتلا به سرطان را افزایش می دهند.
- عوارض سرطان مری چیست؟
- مشکلات بلع
- احساس درد و یا سوزش سینه
- کاهش وزن
- گرفتگی صدا
- استفراغ
- خونریزی به داخل مری (این خون از دستگاه گوارش عبور می کند و سبب تیرگی و سیاه شدن مدفوع می شود)
- مدت زمان بستری عمل جراحی سرطان مری چند روز است؟
بطور میانگین مدت زمان بستری شدن در بیمارستان برای بیماری که تجت جراحی سرطان مری قرار گرفته است، بین ۹ تا ۱۴ روز است.
- مراقبت های پس از انجام عمل سرطان مری شامل چه مواردی است؟
- معمولا بیمار پس از جراحی و به هوش آمدن، با لوله ای در بینی مواجه می شود که از طریق آن داروهای لازم را دریافت کند. تغذیه بیمار نیز از طریق لوله دیگری انجام می شود.
- کم‌کم با بهتر شدن وضعیت بیمار، امکان نوشیدن مایعات برای بیمار فراهم می شود. در ابتدا صرفا باید مایعات رقیق بنوشد و به تدریج در طی دو هفته، بیمار می تواند مایعات غلیظ تر نیز بنوشد. این مایعات شامل آب، آب گوشت یا مرغ، چای بسیار کم رنگ، شیر کم چرب و آب میوه رقیق شده هستند.
- در مرحله دوم و با توجه به نظر پزشک، بیمارمی تواند مصرف غذاهای نیمه جامد یا پوره را شروع کند. شایان ذکر است که پرهیز از استعمال سیگار و قلیان و نوشیدن نوشابه های گازدار ضرورت دارد.
- یکی دیگر از مراقبت های پس از جراحی، توجه به نشانه های لخته شدن خون (ترومبوز ورید عمقی) است. در صورتی که بیمار یا اطرفیانش با تورم، قرمزی و یا احساس داغی در پای بیمار مواجه شدند، باید فورا مراتب را به پزشک اطلاع دهند تا از حرکت لخته خون و آمبولی ممانعت به عمل آید.
